Babyontlasting onder de loep: van zwarte tot groene ontlasting

De ontlasting van je baby: een palet aan kleuren

Babyontlasting is moeilijk te vergelijken met de ontlasting van een volwassene. De ontlasting van je kindje kan namelijk uit een breed palet aan kleuren bestaan: van groen, geel, oranje tot bruin en zwart. De samenstelling is vaak een stuk dunner dan normale ‘volwassen’ ontlasting. Dat kan best even wennen zijn bij het verschonen.

De luierinhoud van je baby kan zorgen en vragen veroorzaken. Wat betekent het als je kind groene ontlasting heeft? Is zijn ontlasting niet te dun? Waarom zitten er stukjes onverteerd voedsel in? Gelukkig is er voor de meeste soorten babyontlasting een logische uitleg. De ‘ontlastinggids’ hieronder helpt je uit de brand en geeft een antwoord op dit soort vragen.

Zwart/groene ontlasting

De eerste ontlasting die je baby naar buiten werkt, wordt meconium genoemd. Deze is donkergroen tot zwart van kleur en is plakkerig en teerachtig. Het bestaat uit vruchtwater, bloedresten, slijm en afvalstoffen, zoals dode cellen en darmsappen.

Deze ontlasting vind je meestal in de eerste 24 tot 48 uur na de geboorte in de luier van je kindje. Na een paar dagen verandert het naar groengele of bruine ontlasting. Je baby moet binnen 48 uureen luier met meconium hebben. Gebeurt dit niet, dan kan er wat aan de hand zijn en is verder onderzoek nodig.

Groene ontlasting baby

Een legergroen kleurtje ontdekken in de luier van je kleine kan schrikken zijn. Toch is groene ontlasting meestal normaal. Vooral bij kinderen die flesvoeding krijgen, is het een gewone tint. De kleur kan komen door toegevoegd ijzer in flesvoeding. Ook als je baby spinazie heeft gegeten of als hij tandjes krijgt, kan de ontlasting donkergroen kleuren.

Het is mogelijk dat je baby naast groene ontlasting ook last heeft van winderigheid. Daarnaast kan hij kieskeurig of oncomfortabel lijken tijdens de voedingen. In combinatie hiermee kan groene ontlasting een teken zijn van koemelkallergie. Je kan dan het beste met de huisarts overleggen.

Lichtgroene ontlasting baby

Is de ontlasting van je baby heldergroen en schuimig? Dit kan erop wijzen dat je kleine vooral caloriearme voormelk binnenkrijgt en niet genoeg vette achtermelk. Door per voeding vooral uit één borst te voeden, krijgt je baby deze vette achtermelk wel binnen. Dit zorgt ervoor dat je kindje meer calorieën binnenkrijgt.

Gele ontlasting baby

Gele ontlasting in de luier is heel normaal. Vaak lijkt de kleur een beetje op mosterd. Soms zitten er groene ‘zaadjesachtige’ stipjes of vlokjes in. Deze ontlasting zie je vaak als je borstvoeding geeft aan je baby. Ook als je baby flesvoeding krijgt, kom je dit regelmatig tegen in de luier.

Oranje ontlasting baby

Vast voedsel, zoals worteltjes of zoete aardappel, kan de ontlasting van je baby oranje kleuren. Daarnaast kunnen sommige medicijnen of kleurstoffen in jouw voeding in de moedermelk terechtkomen. Ook dan kan oranje ontlasting ontstaan. Meestal is oranje ontlasting geen reden tot zorgen, maar bij twijfel kan je contact opnemen met je huisarts.

Groen/bruine ontlasting baby

Groen/bruine ontlasting is niets om je zorgen om te maken. Als je kindje flesvoeding krijgt, kan zijn ontlasting deze kleur hebben. Ook wanneer je baby kennismaakt met de eerste hapjes vast voedsel, kan zijn ontlasting in deze tint veranderen.

Bruine ontlasting baby

Wanneer je kindje wat ouder wordt en meer vast voedsel gaat eten, verandert zijn ontlasting. Het gaat steeds meer lijken op de vertrouwde, bruine ontlasting die je van jezelf kent. De ontlasting is steviger van vorm en ruikt sterker.

Rode ontlasting baby

Tref je rode sliertjes aan, dan betekent dit meestal dat er bloed in de ontlasting zit. De oorzaak kan een klein scheurtje bij de anus zijn of tepelkloven bij jou. Maar het kan ook op een serieus probleem wijzen. Je baby kan een allergie, bacteriële infectie of bloeding in zijn maag/darmkanaal hebben. Een onschuldige oorzaak voor rode ontlasting is rode bietjes op zijn menu. Heeft hij die niet gegeten? Dan is het slim om je huisarts te bellen.

Zwarte ontlasting baby

Zwarte ontlasting (die geen meconium meer is) ontstaat als er bloed in de darmen terechtkomt. Het betekent meestal dat er een bloeding zit ergens in het maagdarmkanaal. Tijdens de reis door het maagdarmstelsel verkleurt dit bloed van rood naar zwart. Soms kunnen ijzertabletten of ijzer in voedsel de ontlasting ook donkerbruin of zwart kleuren. Dan is er niks aan de hand. Maar denk je dat dit niet de oorzaak is? Dan kan je het beste naar de huisarts gaan.

Grijze of witte ontlasting baby

Witte, grijzige of ontkleurde ontlasting is meestal een teken van een serieus lever- of galwegprobleem. Als je dit in de luier van je baby ziet, kan je het beste meteen contact opnemen met de huisarts. Neem een deel van de ontlasting mee of maak er foto’s van om aan je arts te laten zien.

De ‘ontlastingkaart’ hieronder geeft een samenvatting van wat al deze kleuren babyontlasting kunnen betekenen.

Hoeveel ontlasting van je baby?

De ene baby maakt grote hopen ontlasting, de ander vult de luier met een kleine hoeveelheid. Baby’s die borstvoeding krijgen, hebben vaak minder volle kakaluiers dan baby’s die kunstvoeding krijgen. Dit komt waarschijnlijk doordat moedermelk makkelijker te verteren is. Er blijven minder ‘afvalstoffen’ over.

Hoe vaak heeft je baby een volle luier?

Ook hoe vaak je kind stoelgang maakt, verschilt. Hierin volgt ieder kind zijn eigen pad. Het is mogelijk dat je baby zeven keer per dag een volle luier heeft. Sommige baby’s maken de eerste weken zelfs na elke voeding stoelgang. Maakt je kleine slechts eens in de paar dagen stoelgang, dan is dat ook normaal. Zolang de ontlasting makkelijk komt, je kindje goed groeit en vrolijk en levendig is, hoef je je geen zorgen te maken om hoe vaak zijn luier vol ontlastig zit.

Hoe ouder je kindje wordt, hoe minder vaak hij stoelgang maakt. Na de eerste zes weken merk je dat je baby minder volle luiers heeft en komt er een bepaald ritme in. Dit nieuwe ritme is voor ieder kind anders, maar is gemiddeld zo’n twee keer per dag.

Samenstelling van de ontlasting

De samenstelling van babyontlasting kan wisselend zijn, maar is meestal vrij dun tot vloeibaar. Je kan het vergelijken met lobbige mosterd. Als je borstvoeding geeft aan je kindje, kan zijn ontlasting zelfs een beetje waterig zijn. Bij flesvoeding is de ontlasting vaak dikker en meer gevormd.

Het kan voorkomen dat de babyontlasting wat slijmerig is. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je baby verkouden is en veel slijm inslikt. Of wanneer hij veel kwijlt bij doorkomende tandjes. Vind je vaak slijm in de ontlasting? Dit kan een teken zijn van een maagdarminfectie. Het is slim om dan contact op te nemen met je huisarts.

Soms kan de ontlasting van je baby anders zijn dan wat je gewend bent. Het kan erg dun zijn of juist heel stevig. Je kindje kan dan diarree of obstipatie hebben (zie verderop in dit artikel).

Verschil flesvoeding, borstvoeding en vaste voeding

De soort voeding die je baby krijgt, heeft invloed op zijn ontlasting. Bij borstvoeding kom je in de luier vooral zachte, vloeibare ontlasting tegen. Deze is heldergeel tot bruingeel van kleur. Soms zitten er stukjes slijm of klontjes in: het lijkt of er zaadjes of pitjes in de ontlasting zitten. Borstvoedingsontlasting ruikt vaak wat zoetig en is een stuk dunner dan flesvoedingsontlasting.

Drinkt je baby flesvoeding? Dan is zijn ontlasting dikker en wat meer gevormd, te vergelijken met pindakaas. De kleur is donkerder en wisselt van geel tot groen/bruin. Ook ruikt flesvoedingsontlasting vaak sterker.

Vaste voeding

Wanneer je baby vaste voeding begint te eten, gaat zijn ontlasting er anders uitzien. Je kan dan veel verschillende kleuren tegenkomen. Wat hij eet, zie je vaak terug in de luier. Na worteltjes kan de ontlasting oranje van kleur zijn en na spinazie donkergroen.

Ook kan je onverteerde stukjes tegenkomen, zoals tomatenvelletjes of hele maiskorrels. De darmen van je kleine zijn nog niet gewend om dit soort voedingsmiddelen te verteren. Ze moeten nog verder uitrijpen voor ze dit kunnen. De ontlasting gaat ook sterker ruiken wanneer je kindje andere dingen dan melk binnenkrijgt.

Obstipatie

Bij obstipatie is de ontlasting van je baby hard en droog en krijgt je kleine het er moeilijk uit. Je ziet kleine kiezelsteenachtige bolletjes of stevige bonken in de luier. Kinderen die aan de borst gevoed worden, krijgen bijna nooit obstipatie. Bij kinderen die flesvoeding krijgen, zie je het vaker. De verstopping is meestal onschuldig, maar kan wel erg vervelend zijn.
Lees meer over obstipatie bij je baby >>

Diarree

Maakt je baby veel vaker stoelgang dan je gewend bent en is de ontlasting waterdun? Waarschijnlijk heeft hij diarree. Dit is anders dan een spuitluier. Bij een spuitluier gaat je kindje niet vaker dan normaal.

Daarnaast merk je bij diarree meer aan je kindje dan alleen het veranderde ontlastingspatroon. Hij voelt zich niet lekker, is hangerig, drinkt slecht, geeft over en kan koorts hebben. Diarree gaat meestal binnen een paar dagen vanzelf over. Wel is het slim om erop te letten dat hij genoeg vocht binnenkrijgt. Baby’s kunnen snel uitdrogen.
Lees meer over diarree bij je baby >>

Wanneer naar de huisarts?

Veel verschillende ontlastingskleuren en -samenstellingen zijn heel normaal. Toch zijn er een aantal vormen van babyontlasting waarbij je het beste de huisarts kan bellen. Deze vormen kunnen wijzen op een medisch probleem en moeten verder onderzocht worden. Neem contact op met je huisarts bij:

• Kleuren die kunnen betekenen dat er iets serieus aan de hand is: wit of lichtgrijs, rood en zwart (behalve als het meconium is).
• Lange tijd harde ontlasting die moeilijk komt (verstopping).
• Heel vaak waterdunne ontlasting (diarree).
• Regelmatig veel slijm en water in de ontlasting.
• Klachten van koorts, ziek voelen, slecht groeien en/of overgeven in combinatie met andere ontlasting dan normaal.